Rockanje in oorlogstijd

2020 - d02 | Per ongeluk gebombardeerd

Archief
2020 - d02 | Per ongeluk gebombardeerd
 

De gebombardeerde Meisjesvakschool. Vier mensen vonden direct de dood, later overleed nog een zwaargewonde. © Streekarchief Voorne-Putten.
 

Brielle werd per ongeluk gebombardeerd, maar de gevolgen waren groot

ONVOLTOOID VERLEDEN | In aanloop naar het 75ste bevrijdingsjaar brengt het AD Rotterdams Dagblad tot begin mei de oorlogsjaren op Voorne-Putten in beeld.

 
De bommen waren niet voor Brielle bedoeld. Maar de gevolgen van het bombardement op de vestingstad waren groot. 4 maart 1943 is dan ook een inktzwarte dag in de geschiedenis van Voorne-Putten.

Als de piloot van de Achtste Amerikaanse Luchtmacht zijn bommen die vierde maart enkele seconden eerder of later had gedropt, waren ze in de polder rond Brielle terechtgekomen, waar ze hoogstwaarschijnlijk nauwelijks schade zouden hebben aangericht. Helaas liep het anders. Vijf bommen van de B17 vielen in de vesting van Brielle, waarbij onder andere de Meisjesvakschool (de huishoudschool) en de Ambachtsschool werden geraakt en veertien kinderen en acht volwassenen stierven. Veel mensen raakten licht tot zeer ernstig gewond.

Museum
Een van de doden was Maaike van Rietschoten uit Rockanje. Ze werd begraven op begraafplaats Maria Rust. Nog maar 13 jaar was ze toen haar lichaam onder de puinhopen vandaan werd gehaald. Haar familie was ontroostbaar. De herinneringen aan haar en daarmee aan alle slachtoffers wordt op indringende wijze in beeld gebracht in het Historisch Museum Den Briel, waar een expositie aan Maaike van Rietschoten is gewijd. Met dank aan haar vorig jaar overleden zus Saapje. ,,Zij heeft haar leven lang allerlei spullen van Maaike bewaard'', vertelt museumdirecteur Marijke Holtrop, die het een eer noemt dat het museum die tentoon mag stellen.

De Ambachtsschool was zwaar beschadigd na het bombardement. Te zien zijn de gang op de eerste verdieping met de lerarenkamer. © Streekarchief Voorne-Putten.

Veel woorden zijn bij Maaikes spullen niet nodig. Ze tonen pijnlijk aan hoe Maaike en alle andere slachtoffers, veelal kinderen nog, uit het leven werden gerukt. Hier ging een bombardement door een groep Amerikaanse B-17 'Flying Fortress' bommenwerpers aan vooraf. Scheepswerf Wilton-Feijenoord in Schiedam werd gebombardeerd in de hoop de Kriegsmarine ernstig te duperen. Duitse Focke Wulf-toestellen gingen echter in de tegenaanval en wisten een van de B17's te raken. In een ultieme poging zijn toestel veilig aan de grond te krijgen, dumpte de piloot de bommen en daarmee extra last.

Krater
De eerste bom kwam terecht in het talud van de haven langs het Slagveld. Water, modder en basaltstenen uit de kademuur vlogen tientallen meters door de lucht en belandden tot in de Voorstraat, op de Lijnbaan en in de Rozemarijnstraat. Er ontstond een grote krater.

Ook viel een bom op een schuur aan de Dijkstraat, waar vier woningen werden verwoest en vier zwaar gewonden vielen. Een van hen overleed later aan zijn verwondingen. De overige drie bommen vielen in de Langestraat. Een midden op de weg, een op de Meisjesvakschool waar vier mensen direct stierven en van de drie zwaargewonden later een persoon overleed. De meeste slachtoffers vielen echter door een bom op de vleugel van de Ambachtsschool. Hier was een deel van de Meisjesvakschool gevestigd. Daar werden veertien lichamen geborgen en vielen vier zwaargewonden.


     
                                     Maaike van Rietschoten, van wie spullen te zien zijn op de expositie. © AD.

Gymzaal
Aan het eind van de dag stond de teller op twintig doden en tien zwaargewonden. De overledenen werden op brancards en ladders in de gymzaal langs de Geuzenstraat opgebaard. De ochtend daarna werd het lichaam van nog een leerling onder de puinhopen vandaan gehaald.

De expositie in het Brielse museum maakt niet alleen het immense verlies van de nabestaanden tastbaar, maar ook hun machteloosheid. Typerend is een door de burgemeester van Rockanje ondertekende brief. Daarin verzoekt Maaikes vader, molenaar Pieter van Rietschoten, der Reichskommissar of zijn in Duitsland te werk gestelde zoon Jurphaas met vervroegd vakantieverlof naar huis mag. Om bij zijn diepbeproefde en zwaarbeproefde ouders te kunnen zijn. ,,Dat verzoek werd niet gehonoreerd'', wijst Holtrop op een tweede brief die te zien is, namelijk: het antwoord van der Reichkommissar.

Extra wrang is de wetenschap dat de reddingspoging waarbij de piloot de resterende bommen dropte, tevergeefs was. Ruim 10 kilometer ten westen van Hoek van Holland stortte het toestel in zee. Negen inzittenden kwamen om het leven.

Artikel overgenomen uit het Algemeen Dagblad Editie Voorne - Putten 08-03-2020

E A F B G G C D